*Police hmachhawn dan:-*
Thil i lo tisual/tisuala puh avangin Police/Excise hovin an man che a nih chuan a rang thei ang bera i chhungte hrilh hriat kha nangmah mantute tih tur a ni e. Tin, a mantu che khan hrih hriat nachang a hre lo emaw a hrilh duh lo a nih chuan court a i inlan hmasak ber hunah Magistrate/Judge hnenah i chhungte hrilh hriat an la nih loh thu i sawi vat dawn nia. Tin, i duh chuan Lawyer i ko vat thei bawk.
Indian Constitution Article 21 na chuan “Mi tumah a nunna emaw, a mimal zalenna te dan ang chauh lo chuan laksak theih an ni lo” a ti a.
Indian Constitution Article 22 (1) leh (2) kan en chuan, mi tupawhin man a tawh reng rengin dikna chanvo chi li a nei a;
(i) Mi mana chuan a duh ang Ukil a ruai thei
(ii) Mi mana chu a mantuten an man atanga chhiara darkar 24 chhung ngeiin a bialtu magistrate/Judge hnenah an thlenpui ngei ngei tur a ni.
(iii) Magistrate remtihna tel lo chuan darkar 24 aia rei mi mana chu khawi hmunah mah kawl phal a ni lo. Cr.Pc Section 167.
(iv) Tupawhin man a nih veleh man a nihna chhan hrilh lohna tur chhan tha tawk a awm a nih lohva man a nih chuan khawi hmunah mah kawl khawtlai/hren phal a ni lo.
Summon (kohna) chungchang:- Mi tupawh kum 15 hnuai lam leh hmeichhia chu Police in an ko thiang lo, an in lamah an pan zawk tur a ni. Cr.Pc Section 160.
*Police hlei lente hremna dan:-*
Police/Excise hovin an mi rinhlelh zawngte kutthlak meuhva an dawp thin hi thil tha lo tak a ni a, chutiang lo ti an awm a nih chuan an hna atanga ban/suspend leh lei chawitir a hrem emaw kum 7-10 lungin a khung theih a/an ni e. Tin, Police/Excise hnena inpuanna hi The Indian Evidence Act 1872 Section 25 leh 26 chuan thu tlingah a pawm lo.
Handcuffing:- Indian Constitution Article 14 leh 19 nain a tarlan anga kal tur chuan, kutkawl inbuntir chu tih loh theih loh tawpah chauh hman tur a ni tih a ni. Non-Bialable case ah chuan kutkawl buntir ngei chi a ni a, amaherawh chu Bailable thubuai ah chuan kutkawl in buntir loh tur tih a ni.
Entirnan : Madhy Pradesh sawrkara Chief secretary Prem Shankar Shukla chu thil engemaw avanga man a ni a, a chungchang thu rel fel a nih hmain Jail atanga Court an pannaah Police hovin kutkawl an buntir a, ani thinrim chuan court ah thubuai a thehlut ta mai a thiam a chang chiang hle mai, court chuan MP sawrkar chu in tih hmingchhiat man tiin Rs 10,000/- a chawitir a ni.
Hengte avang hian India rama Court sang ber Supreme Court chuan Kutkawl inbuntir hian Article 14,19,21 na a kalh a ti a ni.
Mihring taksa thua bawhchhiatnate:-
Murder (Tualthat) Section 300 IPC:-
Mi tupawhin tual a that a, thiam loh a chang a nih chuan Section 302 IPC hmangin damchhung lung ina khung emaw thi tura hrem (death sentence) tur an ni.
Nau tihthlak (abortion):- Section 312,313 leh 314 te hian nu kawchhung/chhul chhunga naute awm tihhlum chungchanga dan zawm loh avanga hrem theih dan a sawi hnem hle. Mi tupawhin naute a nu pumchhunga la awm a nu nunna chhan nan avang a nih ngawt lohva chu naute chu a tihlum/tithla a nih chuan chu mi chu lung inah kum 3 chhung tantir emaw, lei chawitir emaw a pahniha hrem theih a ni e.
(iii) Mi tihnat:- Mi tupawh, mi tuin emaw hre reng chunga kut lawng, ralthuam, hmanrua, ransa hmangin, tur hmangin, sum chhuh luih nana kut thlak, inpuantir nana kutthlak, sawrkar hnathawk a hna thawh ti bahlah thei zawnga lo tibuai a nih chuan, chu thil tisualtu/kutthlaktua chu Section 323,324, 325,326, 327, 328,329, 330,332, 333, 334, 335, IPC hmanga hrem theih a ni.
cp
No comments:
Post a Comment